Σε αδιέξοδο ιστορικών διαστάσεων το οικοδόμημα της Ε.Ε.

Της Σοφίας Σακοράφα*

Τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ε.Ε. κυριαρχεί το παράλογο δόγμα το οποίο, μάλιστα, συγκρούεται με την ίδια την ιστορική εμπειρία του καπιταλισμού στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις προηγούμενες κρίσεις, αυτό της σκληρής λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης.

Τα αποτελέσματα αυτού του δόγματος είναι ευδιάκριτα, τόσο ως προς το βάθος, όσο και ως προς τη διάρκεια της κρίσης. Μιλάμε για τη μεγαλύτερη, ιστορικά, αποτυχία του συστήματος να διαχειριστεί τις εγγενείς αντιφάσεις του και τα δομικά του προβλήματα.

Παρά το γεγονός, λοιπόν, ότι η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται για εύλογους λόγους αυτοσυντήρησης στο ροζ σύννεφο της «επιτυχίας» και του «ξεπεράσματος της κρίσης», οι σοβαροί παίκτες διακρίνουν το απόλυτο αδιέξοδο, διακρίνουν το βάθεμα της κρίσης, το οποίο έχει χτυπήσει προ πολλού και τη δική τους πόρτα, την πόρτα της Κεντρικής Ευρώπης.

Σήμερα, λοιπόν, βρισκόμαστε στο σημείο εκείνο που, εκτός του απαξιωμένου Νότου, η θηλιά αρχίζει και σφίγγει αποπνικτικά ολόκληρη την Ευρώπη και με ιδιαίτερη ένταση τη Γαλλία. Ταυτόχρονα και συνεπεία των παραπάνω δεδομένων, αρχίζουμε και διαβλέπουμε ότι επιχειρούνται μικρές ρωγμές τόσο από τη Γαλλία, όσο και από την Ιταλία στην κυρίαρχη γραμμή της Γερμανίας.

Προκύπτει το εύλογο ερώτημα εάν αυτές οι ρωγμές είναι ικανές να μετεξελιχθούν σε μια γενική σύγκρουση με τον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής, το νεοφιλελεύθερο πυρήνα. Εάν δηλαδή ο Ολάντ και ο Ρέντσι θα επιχειρήσουν όχι βεβαίως μια ταξική αντιπαράθεση, αλλά μια εθνική αντιπαράθεση. Το χάσμα ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία αυξάνεται διαρκώς και τούτο αποτυπώνει, για πρώτη φορά, μια ριζική ανατροπή στην πιο σημαντική σχέση στην Ε.Ε, τον γαλλογερμανικό άξονα, που στηριζόταν σε μια αμοιβαία ανάπτυξη.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ νωρίς να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό.

Αναγκαία συμπεράσματα

Είναι, όμως, εξαιρετικά ώριμο να αντλήσουμε κάποια συμπεράσματα που θα αποτελέσουν τον οδηγό δράσης μιας κυβέρνησης της Αριστεράς στην Ελλάδα.

Συμπέρασμα πρώτο: Η Γαλλία, τούτη τη στιγμή, δονείται επικίνδυνα σε όλα τα επίπεδα, με τις γαλλικές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν τη χειρότερη πτώση από την έναρξη της κρίσης. Όσοι γνωρίζουν κάνουν λόγο για κατάρρευση της γαλλικής βιομηχανίας, το συνταξιοδοτικό σύστημα αιμορραγεί, ενώ οι «σκληρές» κοινωνικές δαπάνες περικόπτονται. Αυτό που συνέβη, δηλαδή, στην Ελλάδα του Παπανδρέου, στην Ισπανία του Θαπατέρο, στην Πορτογαλία του Σόκρατες, οι οποίοι όλοι υποχώρησαν άτακτα στις απαιτήσεις του νεοφιλελευθερισμού και στο αδυσώπητο «ή εμείς ή αυτοί», κώφευσαν.

Συμπέρασμα δεύτερο. Ακόμη και αν δε μιλάμε για μια στιγμή ιστορική ενδοκαπιταλιστικής σύγκρουσης, αρχίζουν και διαφαίνονται κάποιες εν δυνάμει συμμαχίες για την άσκηση σκληρής διαπραγμάτευσης. Είναι αναγκαίο να πούμε ότι αυτές οι συμμαχίες κορυφής θα ήταν αδύνατο να προκύψουν εάν η ισχυρή βάση, οι λαοί δηλαδή, δεν έστελναν μήνυμα στις ηγεσίες τους, κάτι που πέραν της Ελλάδας αρχίζει και διαφαίνεται τόσο στη Γαλλία όσο και στον υπόλοιπο Νότο.

Συμπέρασμα τρίτο: Το οικονομικό και ιστορικό μέγεθος της Γαλλίας, ο γεωπολιτικός της ρόλος μετατρέπουν την εσωτερική της κρίση σε κρίση του πυρήνα της Ευρωζώνης. Μια κρίση με παγκόσμιες προεκτάσεις. Ενώ δηλαδή τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα, η Κύπρος κατά κύριο λόγο και ακολούθως ο υπόλοιπος Νότος ήταν το πρόβλημα, σήμερα το πρόβλημα μετατοπίζεται στο σκληρό πυρήνα της Ε.Ε.

Αυτά και τα τρία συμπεράσματα εκτιμώ ότι μπορούν να αποτελέσουν τα κρίσιμα εργαλεία αλλά και έναν πολύτιμο οδηγό δράσης μιας κυβέρνησης που θα δώσει την ιστορική απάντηση «εμείς», που θα αξιοποιήσει τις εσωτερικές αντιθέσεις του συστήματος προς όφελος των συμφερόντων του λαού μας, που θα αντιμετωπίσει την κρίση όχι σαν εγχώριο προϊόν που παρήγαγε ένας «τεμπέλης και διεφθαρμένος λαός», αλλά σαν τη δομική κρίση ενός συστήματος που εναποθέτει στις πλάτες των λαών τα τραγικά αδιέξοδα των δικών του επιλογών.

Τέλος, είναι περισσότερο φανερό από οποιαδήποτε άλλη στιγμή ότι το οικοδόμημα που λέγεται Ε.Ε. βρίσκεται σε ένα αδιέξοδο ιστορικών διαστάσεων και τούτο θα ήταν χρήσιμο πολιτικά να το συμπεριλαμβάνουμε στην πολιτική μας σκέψη.

* Η Σοφία Σακοράφα είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Από τον Δρόμο της Αριστεράς