Απάντηση ενός Χαϊνη στον Jose Manouel Lamarque

Χαΐνης Δ. Αποστολάκης (αυτόκλητος και αυθαίρετος εκπρόσωπος των Ελλήνων καλλιτεχνών).

Απάντηση (- Τοποθέτηση – Κάλεσμα) στον κ. Jose Manouel Lamarque με αφορμή το άρθρο του με τίτλο «Ή Ελλάδα χωρίς φωνή».

Καταρχάς κ. Λαμάρκ, το πρόβλημα που εμφανίζεται σ΄ένα μέρος, δεν είναι πρόβλημα τοπικό. Είναι πρόβλημα του όλου κι εκδηλώνεται στο συγκεκριμένο μέρος, γιατί το ευνοούν οι εκεί κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.  Το πολιτικό έλλειμμα του μέρους είναι πολιτικό-ηθικό-αισθητικό έλλειμμα του όλου. Θα προσπαθήσω ακροθιγώς και εν τάχει να στηρίξω την άποψη μου, αρχίζοντας με κάποιες παρατηρήσεις, μερικές από τις οποίες ίσως ακούγονται για πρώτη φορά.

Παρατήρηση 1

Στη μετακεϊνσιανή εποχή, λαμβάνει χώρα ένα πρωτοφανές (άλλωστε δεν υπάρχει γραμμική ιστορική εξέλιξη) παγκόσμιο φαινόμενο: Η ηθική που συνδεδεμένη με το ήθος-απάντηση στο υπαρξιακό ερώτημα- χαρακτήριζε άτομα, οικογένειες, συντεχνίες, οργανώσεις, φυλές, έθνη, κράτη, μετατίθεται σε μη ιστορικά πρόσωπα: τις αγορές. Οι εταιρείες μετονομάζονται, μετασχηματίζονται, μεταφέρονται, συγχωνεύονται, μεταπωλούνται, χωρίς ν’ αφήνουν ιστορικό ίχνος και χωρίς να παίρνουν το βάρος της ιστορικής ευθύνης των δράσεων τους.

Παρατήρηση 2

Για πρώτη φορά στο δυτικό κόσμο, παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες η εξαφάνιση των ΄τελετών΄. Αυτό οδηγεί μοιραία στην απώλεια συνείδησης κοινωνικής αυθυπαρξίας, που συνεπάγεται το θάνατο του ΄τραγικού΄κι αυτό ανάγεται (όπως θα ‘λεγε κι ο συμπατριώτης σας   Ζαν  Μπωντριγιάρ) στην απώλεια του ΄πεπρωμένου’ με την ταυτόχρονη ανάδυση μιας αρρωστημένης ατομικότητας που καταρρέει κάτω από το βάρος του ελέγχου και της ευθύνης της φαντασιακής της ύπαρξης .  Η θεοποίηση της σιγουριάς και της ασφάλειας και η ταυτόχρονη δαιμονοποίηση του ρίσκου –μητέρας του τραγικού- δυναμιτίζουν  κάθε απόπειρα αμφισβήτησης (θεμέλιο της ευρωπαϊκής κουλτούρας από τον Αισχύλο μέχρι τον Ντεκάρτ). Κι εδώ ερχόμαστε αντιμέτωποι με το επάρατο μικρόβιο του μικροαστισμού.

Πού ‘ναι τα χρόνια

Εγραψε: Pitsirikos

Πριν από δυόμισι χρόνια, έπινα καφέ με έναν πολύ γνωστό δημοσιογράφο. Ήθελε να συνεργαστούμε σε κάτι που ετοίμαζε. Μου είναι συμπαθής αλλά δεν μπορούσα να συνεργαστώ μαζί του – ήταν σταμπαρισμένος. Θυμάμαι τη συζήτησή μας και είμαι βέβαιος πως την θυμάται κι αυτός.

Θυμάμαι καλά πως του είπα ότι έρχονται πολύ άγριες ημέρες και θα αναγκαστούν όλοι να πάρουν θέση. Δεν συμφωνούσε μαζί μου. Πίστευε ότι τίποτα δεν θα αλλάξει. Άλλαξε.
Δεν χρειάστηκε να φτάσει το 2010 –και η χρεοκοπία-για να αντιληφθώ πως θα έρθει η ημέρα που κάποιοι θα περπατάνε στο δρόμο και θα τους φτύνουν. Το είχα πάρει χαμπάρι από τη δεκαετία του ’90. Φώναζε η αρρώστια στην κοινωνία αλλά η μουσική ήταν δυνατά, οι άνθρωποι ήταν πάνω στα τραπέζια και λίγοι άκουγαν. Εγώ τότε έκανα μια δουλειά που μου έδινε τη δυνατότητα να συναναστρέφομαι πάρα πολύ κόσμο και να ακούω χιλιάδες ανθρώπους.
Μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας πάσχει από ιδρυματισμό. Το κατάλαβα πάρα πολύ καλά, όταν εργάστηκα σε ΜΜΕ. Δημοσιογράφοι που θα έπρεπε να πιάνουν τα μηνύματα της κοινωνίας στον αέρα –ενώ είχαν και το ατού της άμεσης πληροφόρησης από όλον τον ξένο Τύπο- έμοιαζαν να μην καταλαβαίνουν Χριστό για το τι συμβαίνει γύρω τους.
Αυτό, βέβαια, δεν συμβαίνει μόνο στους δημοσιογράφους – συμβαίνει και σε άλλες ομάδες. Είναι άνθρωποι «βολεμένοι» σε μια κατάσταση που νόμιζαν πως η ζωή είναι ευθεία, ασφαλής και πάντα με ανοδική πορεία.
Δεν ξέρω αν φταίει μόνο ο ιδρυματισμός – ίσως, δεν ήθελαν να ξέρουν ότι η ζωή τους μπορεί να αλλάξει δραματικά. Βέβαια, η ζωή δεν ρωτάει. Και το ενδιαφέρον με τη ζωή είναι ότι ποτέ δεν ξέρεις τι θα γίνει μετά.
Βλέποντας χτες το βράδυ τον γιαουρτωμένο Γιώργο Νταλάρα να τραγουδάει μέσα σε αποδοκιμασίες στο Ίλιον, δεν βρήκα κάτι περίεργο σε αυτό που συνέβαινε. Το θέαμα δεν ήταν ευχάριστο αλλά ήταν αναμενόμενο. Θα έπρεπε να το περιμένει και ο ίδιος.

Συμβιβασμένη και αμίλητη τέχνη δεν υπάρχει

Πέρασαν 2 χρόνια από το 1ο μνημόνιο. Δυο ολόκληρα χρονια που οι απλοί άνθρωποι που πηραν είδηση τι παίζεται βγήκαν στο δρόμο. Κι από τοτε έγιναν τόσα και τόσα. Τεράστιες διαδηλώσεις. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν λέγοντας μεγαλα ή μικρότερα ΟΧΙ, και συγκρούστηκαν με το σύστημα που τους σκότωνε . Δεκάδες χιλιάδες απο αυτούς  πάτησαν το πόδι τους στα πεζοδρόμια και φώναξαν συνθήματα για πρώτη φορά. Χιλιάδες άρθρα, έρευνες, μελέτες, οικονομικές αναλύσεις, ποιητικά λογοτεχνικα κείμενα που "είδαν", σκέφτηκαν και μίλησαν με όλους τους τρόπους. Οποιος ενδιαφερόταν να δεί είδε.
Κι όμως υπήρχαν κάποιοι κι ακόμη υπάρχουν που δεν έκαναν το βήμα. Που δε δήλωσαν παρόντες πουθενα. Που το μόνο που βρήκαν να κάνουν ή να πουν και να "δηλώσουν" ήταν η συμπόνοια, η θλίψη, ο οίκτος τους και τίποτα άλλο. Και ποιοι ήταν αυτοί; Οι καλλιτέχνες...
Φυσικα δε μιλάω για όλους. Υπήρξαν πολλοι που γρήγορα κινητοποιήθηκαν και συμμετείχαν και στις διαδηλώσεις και σε διάφορες πρωτοβουλίες που έγιναν. Κάποιους τους συνάντησα και στο δρόμο σε κρίσιμες μέρες ακόμη και με πρόχειρες μάσκες για τα δακρυγόνα. Οι πολλοί όμως έμειναν απ' έξω και δεν υπάρχει κανενας λόγος πια να μη μιλάω γι αυτό. Κι έμειναν απ' έξω όχι γιατί δεν ένοιωσαν τι συμβαίνει. Αλοίμονο, τι καλλιτέχνες θα ήταν αν δεν μπορούσαν έστω και λίγο να ταυτιστούν;
Εμειναν απ'έξω από υπολογισμό, από ανησυχία ή φόβο μήπως αυτό επηρρεάσει τη "δουλειά", τις δημόσιες σχέσεις, τη σχέση με την τηλεόραση και τα ΜΜΕ, με τους φίλους πολιτικούς- που τωρα ήταν στην κυβέρνηση- που απόκτησαν τόσα χρόνια στη μικρή Ελλάδα όπου όλοι μια παρεα είμαστε. Που όμως αυτοί οι "φίλοι πολιτικοί" και οι συνεργάτες τους στα μέσα είχαν πάρει την απόφαση να πουνε ψέματα, να κρύψουν αλήθειες, να επιτεθούν στο λαό, να τον βάλουν στη γωνία και να τον ενοχοποιήσουν, και τελικά να τον ισοπεδώσουν με ένα τρόπο που κανείς δε φανταζόταν, διαλύοντας και το κορμί και την ψυχή και το πνεύμα του.
Κι όμως η μεγάλη μάζα των καλλιτεχνών δε μίλησε. Η κι αν μίλησε ψέλισε απλά γενικολογίες και απόφυγε να παρει καθαρή θέση. Οι διάσημοι, και επομένως "τακτοποιημένοι" ή πλούσιοι καλλιτεχνες, στην τεράστια πλειοψηφία τους σωπαίνουν ακόμη. Παρα την ιδιοφυία, την ευαισθησία, το ενστικτο και την κριτική ικανότητα με τα οποία σίγουρα είναι προικισμένοι.