του Θανάση Παπαθανασίου
Φέτος
συμπληρώνονται, ως γνωστό, σαράντα χρόνια από την εκτέλεση του Τσε
Γκεβάρα στη Βολιβία. Ο Τσε δεν πρόλαβε να μπει στη χορεία της "γενιάς
των σαραντάρηδων" - εκείνων που έσκασαν μύτη στο κυβερνητικό προσκήνιο
διαφόρων χωρών προβάλλοντας συχνά ως κύριο προσόν τους την ηλικία τους
και υποθάλποντας την αίσθηση ότι η βιολογία πουλάει εκεί όπου οι ιδέες
μένουν απούλητες. Ο Τσε έφυγε στα τριανταεννιά του, μένοντας σύμβολο
μιας βασικής ιδεολογικής αξίωσης: ότι δεν είναι τα πάντα εμπόρευμα.
Ρεαλισμός ή πολιτικός παλαιοημερολογητισμός; Εδώ ακριβώς έγκειται η αξία
των συζητήσεων που μπορούν να γίνουν με αφορμή την επέτειό του: πως
μπορεί σήμερα να αρθρωθεί μια αποτελεσματική πολιτική πράξη απέναντι σε
έναν παγκόσμιο ευέλικτο καπιταλισμό, ο οποίος μπορεί και μετατρέπει σε
εμπόρευμα ακόμη και τις εναντίον του αντιρρήσεις. Και τον Τσε σε μόδα!
Ακριβώς την εποχή του Τσε Γκεβάρα και στην ίδια γεωπολιτική συνάφεια
έδρασε παρόμοια άλλη μια προσωπικότητα: ο κολομβιανός ρωμαιοκαθολικός
ιερέας Καμίλο Τόρες. Ο Τόρες γεννήθηκε έναν χρόνο μετά τον Τσε (1929)
και σκοτώθηκε έναν χρόνο πριν απ' αυτόν (1966). Έφυγε στα τριανταεπτά
του - κι αυτός δίχως να περάσει στη γενιά των σαραντάρηδων. Η δική του
σαραντάχρονη επέτειος συμπληρώθηκε πέρισυ· δεν τη θυμηθήκαμε, μα είναι
ευκαιρία φέτος να συμπεριληφθεί η συμβολή του στις συζητήσεις που μπορεί
να γίνουν. Ουσιαστικά πρόκειται για συμβολή στο κίνημα του αριστερού
χριστιανισμού, το οποίο εμφανίζεται ποικιλότροπα κάθε τόσο μέσα στην
ιστορία, και το οποίο στην καταλεηλατημένη Λατινική Αμερική έλαβε λίγο
αργότερα την ονομασία "θεολογία της απελευθέρωσης".
