18/4/1944 : στα Τρίκαλα κρεμούν 5 νέους στην πλατεία Ρήγα Φεραίου

Στα Τρίκαλα κρεμούν 5 νέους στην πλατεία Ρήγα Φεραίου και συλλαμβάνουν 350 ως ομήρους. Τα πέντε παλικάρια που έδωσαν τη ζωή τους στον αντιφασιστικό αγώνα ήταν οι Στέργιος Γάτσας, Ιωάννης Μπριάζης, Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος, Κωνσταντίνος Σύρμπας και Απόστολος Τσανάκας. Τα πτώματα των απαγχονισθέντων έμειναν και την επομένη στις αγχόνες με πινακίδες στο στήθος τους που έγραφαν: “Πυροβόλησα Γερμανό Στρατιώτη”».
Το γράμμα (βρέθηκε στο αρχείο της Βέρμαχτ) με ημερομηνία 18 Απρίλη 1944 ενός από τους πέντε ΕΠΟΝίτες, του Κώστα Σύρμπα, προς τον πατέρα του που έλεγε:

Ο παπα-Ανυπόμονος και η Εθνική Αντίσταση-Αποσπάσματα συνέντευξής του στο περιοδικό «Σημάδια»

Ο αρχιμ. Γερμανός Δημάκος (1912-2004), ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγάθωνος Φθιώτιδος, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση 1941-1944, στην οποία έμεινε γνωστός με το προσωνύμιο παπα-Ανυπόμονος. Το 2000 η Ιερά Σύνοδος εξέδωσε έναν τόμο με τίτλο «Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή» με αναφορές στη δράση του τον καιρό της Κατοχής. Παραθέτουμε στη συνέχεια αποσπάσματα συνέντευξής του στο περιοδικό «Σημάδια», τχ. 6-7, σσ. 20-23.





– Τι σας παρακίνησε να συμμετάσχετε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις τάξεις του ΕΛΑΣ;


– Να σας πω. Εγώ προσωπικά νόμισα ότι με τη συμμετοχή μου στην Εθνική Αντίσταση δεν έκανα τίποτε άλλο από το να δικαιώσω την παράδοση του ελληνικού ράσου. Εγώ απ’ το δημοτικό σχολείο μάθαινα ότι το ελληνικό ράσο έχει πάρει μέρος σ’ όλους τους αγώνες του λαού ενάντια στους κατακτητές. Και η Εθνική Αντίσταση ήταν ένας αγώνας κατά των κατακτητών και είναι αλήθεια πως μετείχα σ’ αυτήν στις τάξεις του ΕΛΑΣ γιατί ο ΕΛΑΣ κυριαρχούσε εκείνη την εποχή στη Ρούμελη που ζούσα και ζω ακόμη. Ο ΕΛΑΣ, παιδάκι μου, εκείνη την εποχή στη Ρούμελη δεν κρατούσε καμιά κόκκινη παντιέρα με σφυροδρέπανο. Μια ελληνική σημαία κρατούσε που έγραφε: «Ελευθερία ή Θάνατος» ο μπαρμπα Νικόλας ο Καραγιώργης με σταυρό επάνω που σήμερα δεν έχει. Θα ‘πρεπε να ‘μαι από σίδερο για να μην τους ακολουθήσω. Ούτε κόκκινες παντιέρες υπήρχαν ούτε σφυροδρέπανα. Απλά οι περισσότεροι Ελασίτες ήταν κομμουνιστές. Εγώ όμως δεν πήγα επειδή ήμουν κομμουνιστής, πήγα σαν παπάς. Έτσι το ‘νιωσα. Πήγα να πολεμήσω τους κατακτητές. Πολύ περισσότερο δε, όταν ήμουν στα μετόπισθεν, είχα ανάμιξη με την Εθνική Αλληλεγγύη. Αυτό λοιπόν έγινε η αφορμή να βγω στο βουνό.

Η "ρεμπέτικη αντίσταση" στους Γερμανούς και τα θύματά της

Εβδομήντα ένα χρόνια συμπληρώνονται φέτος, από τις μεγάλες στιγμές του λαού μας, που μέσα στο μαύρο σκοτάδι της Κατοχής, και αφού προηγουμένως είχε δώσει μια πρώτη απάντηση στους φασίστες εισβολείς, αλλά και στους ντόπιους θαυμαστές τους, που απλώς ήθελαν μια τουφεκιά για την τιμή των όπλων, ξεσηκώθηκε σαν ένας άνθρωπος στην πάλη για την εθνική και κοινωνική του απελευθέρωση. 



Οι μεγάλες στιγμές ενός λαού που πάλεψε μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες. Μέσα σε συνθήκες καταχνιάς, πείνας και κατατρεγμού. Πολλοί έφυγαν μέσα σε κείνες τις συνθήκες και ανάμεσά τους κάποιοι πού ήταν στηρίγματα αυτού του λαού, καθώς με τα τραγούδια τους, με την μουσική τους, με την φωνή τους, εξέφραζαν τις πίκρες και τα βάσανα του. Άνθρωποι λαϊκοί, που βάδισαν στους λασπωμένους δρόμους των φτωχογειτονιών, άνθρωποι που η ψυχή τους ανέδιδε το άρωμα της λαϊκής ευγένειας, άνθρωποι που όταν δεί κανείς φωτογραφίες τους καταλαβαίνει πολλά και κυρίως καταλαβαίνει ότι ήταν άνθρωποι που τιμούσαν αυτούς που τους άκουγαν, άνθρωποι που τιμούσαν το ψωμί που έτρωγαν. 

   

Σε αυτούς τους ανθρώπους, τους συνθέτες, μουσικούς και τραγουδιστές που έφυγαν μέσα στην Κατοχή θα αναφερθούμε σε αυτό το σημείωμα. Υπηρέτησαν όλοι τους το ρεμπέτικο τραγούδι, πλην του Αττίκ, ο οποίος "έφυγε" τον Αύγουστο του 1944 παίρνοντας υπερβολική ποσότητα "βερονάλ" βαθύτατα προσβεβλημένος, καθώς ένας ναζί τον είχε σπρώξει στον δρόμο. Η Κατοχή προσέβαλε ως τα βάθη της ψυχής του τον μεγάλο καλλιτέχνη.